Av. Bilgehan Altaş

Aslında ilk bakışta ne alakası var diyorsunuz KENT VE HUKUK . Ama öyle değil tam aksine Kent ve Hukuk birbirinden ayrılmaz ve birbiriyle bütünleşmiş iki kavramdır. İnsanlar toplu halde yaşama zorunluluğunu görüp, bir araya gelerek oluşturdukları yerleşim yerlerinde hem birbirleriyle olan ilişkilerinin hem de yerleştikleri mekanlara ve topraklara (Vatan) olan bağlarını hukuk sayesinde sürdürebilmişlerdir. Bu yönüyle şehir demek hukuk, hukuk demek şehir demektir.

Binalar nasıl yapılacak,bahçeler,parklar, yeşil alan, ibadethane nerede ve ne oranda olacak, insanlar evlerini kaç kat yapacak,iş yerlerini nerelere yapabilecekler,kime ne kadar gölge olabilecekler ,komşuları ile ilişkileri ne olacak,kamunun insanlara davranışlarının sınırları ne olacak,Şehirleşmenin ana nedeni olan ticaret ve iş yeri çalışmalarında şartlar ne olacak,çevrenin korunması ,birlikte yaşadığımız hayvanların korunması ve yaşama şartları….Hepsi şehirleşme ile karşımıza gelmiş sorunlar ve çözümünü bulduğumuz kavram da Hukuk.

Kişiler arası ilişkilerin hukuku olan medeni hukuk, kelime anlamında şehir anlamına gelen “medine” kelimesinden türetilmiştir. Medeni kavramıyla şehir kültürü ile yaşayan kişi kastedilmektedir. Bu arada sizin şehirde doğmanız ya da köyde doğmanız sizi şehirli ya da köylü yapmaz. Sadece memleketinizin adı olarak şehirli olursunuz aslolan “Medeni” olmaktır.

Bir belde kamu bina ve yatırımlarının yoğunluğu yönetim şeklini,binaların mimari yapısı sanata bakışını,meydanlarındaki anıtlar da o şehirde uygulanan hukuku yansıtır.Örneğin Ortaçağ Avrupası’nın en önemli kentlerinden birisi Paris’tir.Bizde bir kesim için aydınlığı ,medeniyeti,insan haklarını ,hürriyeti ,eşitliği kardeşlik hukukunu aldığımız yer.1789 ihtilalinin mekanı ve bu şehir ihtilal hatta tüm Avrupa kültürü ile özdeşleşmiş dünyaca ünlü devrim meydanı ” CONCORDE MEYDANI”.

Bilir misiniz simgesi nedir? Söyleyeyim GİYOTİN!!! Hem dönemin Fransız Kralı XVI. Louis ve eşi meşhur Marie-Antoinette ve tüm yönetimin idam edildiği hem de ihtilalın önemli ve simge isimlerinden Robespierre,Louis de Sainnt-Just gibi ihtilalcilerin kendi yol arkadaşları tarafından giyotinle idam edildiği meydan! Sadece idam edilenler bunlar mı? Ama değil . Sadece Haziran 2020 yılında yine aynı meydandaki başka bir anıtın duvarında bulunan dönemin 500 aristokratının cesedi var. Bugüne kadar bulunan birçok da mezarlık…

Paris/Devrim meydanı/Concorde Meydanı/Giyotin….Çağın Avrupa hukukunun yansımasıdır.Uygulanan hukuktur. Hürriyet,Eşitlik/Kardeşlik görünümlü İhtiras/Vahşet/ İdam.

Moskova Kızılmeydan'da ve ya Pekin Tiananmen Meydanı'nda defalarca yaşananlar O şehirlerin hukukuydu,insan hakları anlayışı, vahşetiydi.

“Hüner bir şehr bünyâd etmektir; Reâyâ kalbin âbâd etmektir.”Asıl marifet bir şehir kurmak, şehir imar etmekle birlikte; o şehirde yaşayanların kalbini kazanmak, onları mutlu etmektir. Fatih Sultan Mehmet